به یاد دارید که در یکی از شماره های این مجموعه مقالات ، مبحثی را درباره خروج تعدادی تابلو از موزه هنرهای معاصر تهران باز کردیم و مستندات روشن کرد که چنین سرقتی صورت گرفته

و روند پیگیری مسئولان به آنجا ختم شد که برخی از دست اندرکاران محکوم و از کار برکنار شده و آثار طی مراسمی در موزه هنرهای معاصر به نمایش درآمد تا همگان به این باور برسند که آثار فرهنگی مجدداً به موزه بازگشته است . در پیام آقای محمدعلی معلم رئیس فرهنگستان هنر که در شماره قبل از آن سخن گفتیم ردپائی از موضوع سرقت پیشین در خود دارد . وی که از وجود پانصد اثر هنری بدون سند وشناسنامه در فرهنگستان هنر خبر داد معتقد است که از نام فرهنگستان هنر جهت فروش این آثار تقلبی در بازارهای هنری سوء استفاده می شود . شرح مبسوطی از این ماجرا را در شماره قبل ذکر کردم ، اما چون نتیجه گیری لازم از مبحث حاصل نشد در ادامه به آن می پردازیم .

نکات بحث برانگیزی که آقای معلم در گفتگوی رسانه ای خودبیان کرده اند و تعیین تکلیف آن رابه قوه قضائیه واگذار کرده اند این است که می گویند : این اموال اینجا ودر فرهنگستان هنر است . اگر کسی اسنادش را دارد برود دادگستری و ثابت کند که این آثار را از جایی خریده است . شرکت پارس آریان برای مهم تر جلوه دادن خود، خودش را وابسته به بانک پاسارگاد معرفی کرده و مدعی است که این آثار را خریداری کرده است . این شرکت اگر اسنادی در این مورددارد باید به دادگستری مراجعه کند و ثابت کند که از خود هنرمند یا جاهای دیگر این آثار را خریداری کرده است . پانصد اثر در کشوری مانندایران یا باید از جایی سرقت شده باشد یا جعلی باشد. اوادامه می دهد من می گویم این ها مدیران پیشین فرهنگستان راتحت تأثیر قرار داده بودند . از زمان مدیر قبلی اینجا ، که شخصی بود به دلایلی که دو سه تابلو در زمان ایشان گم شده بود و مسائلی دیگر ، من ایشان را اخراج کردم . مدیران بعدی هم که در ارتباط با این شرکت بودند ، یک غرفه غیر قانونی اینجا ایجاد کرده بودند . شرکت پارس آریان تابلو می آوردند اینجا و تابلو خارج می کردند. این شرکت چه کاره عالم است که در فرهنگستان هنر ، انباری داشته باشد و انگیزه اش از اینکه یکی یکی تابلو ها را با کمک کارمندان ما که با تطمیع و صور دیگر از آنها سوء استفاده می شد ، خارج بکند و دوباره باز گرداند به اینجا ؟ چرا به چنین کاری دست می زد ؟ چون اگر تابلو سرقی باشد در همین بازار نیم بند هم کسی ازشان نمی خرید . اما وقتی بگویند این تابلو ها از فرهنگستان هنر آورده ایم ، از حیثیت فرهنگستان سوءاستفاده می کنند و آن وقت می توانند آن را بفروشند . از جهت اداری برای ما محرز است که کارمندان ما با آن ها همکاری داشته اند . به همین خاطر توبیخشان کردیم و این ها به عنوان متهم اینجا هستند که نزدیک به پنج نفرند . همان طور که گفتم فعلاً از جهت اداری برای ما محرز است ، امااز این پس دادگستری بایدبه این موضوع رسیدگی کند ، چون موضوع در آن صورت دیگر در حد سرپرست فرهنگستان باقی نمی ماند . از ابتدا این قصد را داشتند که اموال سرقت شده را به فرهنگستان وارد کنند و با نام فرهنگستان به فروش برسانند .

 برای روشن شدن موضوع و شنیدن صحبتهای فردی که از طرف آقای معلم مورد اتهام قرار گرفته است ، خبرنگاران با آقای علی اکبر تفرشی که در پیام آقای معلم از او نام برده شده گفتگو کردند و پرسشهایی مطرح و پاسخهایی دریافت کردند . این گفتگو مفصل است . اما برای جمع بندی بحث لازم است بخشهای از این مصاحبه بازخوانی شود . آقای تفرشی به عنوان مدیر عامل شرکت پارس آریان می گوید : شرکت سرمایه گذاری پارس آریان یک شرکت هولدینگ و شرکت مادر مالی پاسارگاد است . رأس گروه مالی پاسارگاد ، بانک پاسارگاداست . شرکت سرمایه گذاری پارس آریان بزرگترین شرکت سرمایه گذاری ایران است . بانک پاسارگاد بر اساس یک رسم بهینه در تمام مؤسسات مالی و اقتصادی بزرگ دنیا ، حمایت از هنرمندان را در برنامه خود قرارداد واین وظیفه را به شرکت پارس آریان واگذار کرد ، بر اساس استراتژی حوزه عملیات خود را در بخش هنرهای تجسمی و معاصر انتخاب و گسترش دادیم و موضوع را هنرهای تجسمی مدرن قرار دادیم . وقتی کار را توسعه دادیم به محلی نیاز بود که آثار آنجا نگهداری شود به همین دلیل اسم موزه را برای محل نگهداری آثار انتخاب کردیم و موزه یعنی محلی که همه آثار را درآن شفاف می بینید و چیزی پنهان نیست . اصلاً فرهنگستان هنر طرف قرارداد ما نبوده و الان هم نیست . طرف حساب ما مؤسسه ای به اسم مؤسسه فرهنگی صباست که تعدادی سالن نمایش دارد و کسانی که به سالن نیاز دارند با این مؤسسه قرارداد می بندند و سالن هایش را اجاره ونمایشگاه برگزار می کنند و ما چون می خواستیم موزه داشته باشیم به همین علت قراردادی برای اجاره سالن که بتوانیم آثارمان را نمایش دهیم ، بستیم . ماهیتاً قرارداد ما اجاره است برای نمایش آثار . ما اینجا را به عنوان موزه هنرهای تجسمی پاسارگاد معرفی کرده و می کنیم .

  برای سال 96 باید قرارداد اجاره را تمدید می کردیم . موسسه صبا نظرش این بود که قرارداد باید با مبالغ بالاتری منعقد شود . در حد پانزده درصد نسبت به سال قبل افزایش را حاضر بودیم بپذیریم اما بالاتر از این مقدار اقتصادی نبود درنهایت به نظر می رسید که به توافق نخواهیم رسید . به همین دلیل نامه ای دادیم واعلام کردیم که می خواهیم مکان را تخلیه کنیم ، زمان تخلیه را هم اعلام کردم . به ناگاه در معرض اطلاعیه وادعای آقای معلم قرار گرفتیم و از ورود همکاران ما به مجموعه جلوگیری کردند . از پلیس خواستیم کمک کند ، مأموران آمدند واین رفتار را صورت جلسه کردند . طبق رویه قضایی شکایت کردیم . کارشناس شورای حل اختلاف طبق قرار قبلی به محل آمد که آقای معلم دوباره اتهامات سرقتی بودن را مطرح کرده وبه حراست اجازه باز کردن در و ورود نماینده شورای حل اختلاف را ندادند . این رفتار هم صورتجلسه شد . تعداد دقیق آثار آن مجموعه 466 اثر است . تک تک آثاری که خریداری می شود صورتحساب و قرارداد دارد ، چون هنرمند یا گالری ، تمام حق وحقوق مادی و معنوی اثر را واگذار می کند . بعد از دادن چک هم فرم تسویه حساب دقیق وصورت حساب دارد. بنابراین در هیچ موردی قرارداد ناقص نداریم . ما طی این دوران فقط پانزده اثر فروخته ایم . عمده این ها هم در حراجی های داخل و خارج بوده است . این هم از اصول حرفه ای حراجی است که هیچ اسمی از مالک قبلی اثر نمی آورد . بنابراین این ادعا که این آثار دزدی و سرقتی است که به فرهنگستان برده شده تا آنها را تطهیر کرده و با نام فرهنگستان بفروشند ، کذب محض است . ما موزه هستیم و هدفمان از تشکیل موزه هنرهای تجسمی بانک پاسارگادمحلی برای عرضه و ایجاد تولید تاریخ معاصر فرهنگ ایران بود. حتی موزه هنرهای معاصر تهران که دولتی است به دلیل اینکه آثار غربی درکنار آثار ایرانی است و بصورت مقطعی برگزار می شود . چنین جایگاهی ندارد .

  صحبتهای آقای تفرشی ادامه داردکه در شماره بعدی این مجموعه مقالات آورده خواهد شد .

پژمان ضیاییان

منتشر شده در تاریخ 1396.08.09 در روزنامه خبر جنوب

بازگشت