آثار و میراث ملی - 18
موضوع بحث کمیسیون ملی یونسکو در ایران بود . برای اینکه طرح های مورد نظر جهت بررسی و تصویب در شورای عالی آماده شود ، شورای اجرایی کمیسیون تشکیل شده است که اعضای آن این افرادند
: رییس کمیسیون ملی (وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری) / دبیر کل کمیسیون / نماینده وزیر آموزش و پرورش / نماینده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی / معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی / رییس سازمان میراث فرهنگی / مدیر کل امور بین الملل وزارت امور خارجه / نماینده صدا و سیما / نماینده سازمان محیط زیست / یک نفر شخصیت علمی فرهنگی عضو شورای عالی . این شورا هر ماه یکبار تشکیل و طرح ها با اکثریت مطلق اعضا در جلسه معتبر می شود . وظایفی که برای شورای اجرایی تعیین گردیده بدین قرار است :
1- کسب نظر از دولت درخصوص مشارکت در برنامه ریزی ، اجرا یا ارزیابی برنامه ها و فعالیت های بین المللی ، منطقه ای و ملی یونسکو و پیشنهاد در این زمینه ها به دولت . 2- پیگیری نظرات و پیشنهادهای دولت در مورد اجرای تصمیمات و توصیه های یونسکو . 3- طرح و تعقیب نظرات و پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران در کنفرانس عمومی و سایر مجامع یونسکو . 4- مراقبت اجرای تصمیمات و توصیه های شورای عالی . 5- پیشنهاد برنامه و بودجه کمیسیون به شورای عالی با نظر و همکاری دبیرخانه . 6 – پیشنهاد اعضای هیات اعزامی به کنفرانس عمومی و شورای عالی کمیسیون . 7- همکاری با دبیرکل درباره تعیین اعضای هیات های اعزامی به کنفرانس های منطقه ای و بین الدول . 8- همکاری مستمر با دبیرخانه برای حسن اجرای وظایف محوله به دبیرخانه . 9- تصویب شرح وظایف کمیته های تخصصی .
کمیسیون ملی یونسکو دارای یک دبیرخانه دائمی است . دبیرخانه زیر نظر دبیر کل انجام وظیفه می کند و یکی از سازمان های وابسته به وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری است . دبیر کل کمیسیون از میان شخصیت های علمی و فرهنگی به پیشنهاد وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری و تایید هیات دولت با حکم وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری منصوب می شود . در حال حاضر آقای دکتر سعدالله نصیری قیدری دبیر کل کمسیون ملی یونسکو هستند . او دارای دکترای فیزیک از دانشگاه شیراز است . وظایفی که برای دبیرخانه تعریف شده است به شرح ذیل الذکر می باشد : تهیه طرح برنامه و بودجه سالانه کمیسیون با مشورت شورای اجرایی / تدوین گزارش سالانه فعالیت های کمیسیون / برقراری ارتباط میان کمیسیون و سایر مراکز ، موسسات و ارگان های دولتی و انجام مشورت های لازم / تسهیل و توسعه ارتباط با سایر کمیسیون های محلی به ویژه کشورهای منطقه ای به منظور همکاری در اجرای برنامه ها و مطالعات مشترک مربوط به فعالیت های کمیسیون / انجام مطالعات و تهیه طرح های مناسب با نیازهای کشوردر مورد تعلیم و تربیت ، علوم ، فرهنگ و ارتباطات با همکاری کمیته های تخصصی / نظارت بر انجام برنامه های یونسکو و تهیه اسناد و مدارک لازم همراه با پیگیری های لازم / برقراری ارتباط منظم با نمایندگی دائمی جمهوری اسلامی ایران در یونسکو / تهیه و ترجمه و انتشار کتب و نشریات ادواری یونسکو و موسسات دیگر علمی ، فرهنگی و تربیتی / پیگیری وظایف ارجاعی از شورای عالی . دبیرخانه دارای 5 اداره است که تجمع آنان شورای مدیران کمیسیون ملی یونسکو را شکل می دهد . این شورا به طور هفتگی در دفتر دبیر کل تشکیل جلسه می دهند و علاوه بر دکتر سعدالله نصیری به عنوان دبیر کل ، دکتر سیامک خادمی معاون دبیر کل/ لیلا افاضل به عنوان مشاور / دکتر محدثه محب حسینی مدیر گروه آموزش / دکتر مهین گزانی مدیر گروه علوم طبیعی / دکتر شیلا مهنام مدیر گروه علوم اجتماعی و انسانی / دکتر عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ / دکتر فرهاد اعتمادی مدیر گروه ارتباطات و علوم در آن عضویت دارند . هر یک از این گروه ها متشکل از نمایندگان موسسات و سازمان های دولتی ذی ربط و متخصصان دانشگاهی هستند .
موضوع سازمان یونسکو را به این دلیل آغاز کردیم که متوجه شدیم در برخی موضوعات فرهنگی ، علمی و تربیتی در جهان ، دیدگاه این سازمان بسیار موثر و تعیین کننده است و چنانچه نمایندگان ایران در نشست های یونسکو با در نظر گرفتن قوانین و مقررات سازمان و انطباق آن با قوانین کشوری با هوشیاری و دقت عمل کنند ، می توان بهره لازم را از آن فعالیت بگیرند . از جمله موضوعاتی که در چندماه گذشته حوزه آموزشی کشور را دستخوش بحران کرد همان پرونده موسوم به بیست بیست بود که پس از گذر از کمیسیون ملی یونسکو در ایران با انتقادهای شدیدی روبرو شد و عالی ترین سطح از مقامات کشور درباره آن اظهارنظر کرده و آن را مغایر با اهداف جمهوری اسلامی ایران دانستند ، لذا نمایندگان مجلس شورای اسلامی به ابطال این تفاهمنامه رای دادند و پس از آن نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در همین مسیر، اجرای این مصوبه را متوقف و از دستور کار خارج کرد ، زیرا به نظر می رسید آنچه در این منشور آموزشی آمده در لایه های پنهان خود با هدف گرفتن برخی از اعتقادات و باورهای اسلامی درصدد است شیوه آموزش کشور را به سمت مورد نظر خود هدایت کند ، حتماً به یاد دارید که هجوم مردم به این سند همکاری در شکل راهپیمایی هم بروز کرد . پس گرچه یونسکو می تواند با کمک های خود گرهی را باز کند بی شک می تواند گرهی نیز ایجاد نماید.
به دیگر نمونه های نحوه حضور سازمان ملی یونسکو در ایران می پردازیم . علیرضا چاوردی مدیر محور ساسانی فیروزآباد و سروستان که در گفتگو با خبرنگار یکی از رسانه شرکت کرده بود ، از طراحی و نصب بیش از پنجاه تابلوی راهنما و فنس کشی کاخ هزار و هفتصد ساله سروستان و شهرهای ساسانی گور برای ثبت جهانی این پروژه خبر داد . وی گفت : پرونده ثبت جهانی منظر باستان شناسی ساسانی فارس تکمیل شده که در این پرونده آثاری چون قلعه دختر ، کاخ اردشیر ، شهر گور و نقوش برجسته ساسانی در شهرستان فیروزآباد ، کاخ ساسانی سروستان و همچنین شهر بیشابور و تنگ چوگان و غار شاپور در کازرون است . وی افزود این دو محور تاریخی فاقد حصار بودند و در حال حاضر دور تا دور این آثار مهم فنس کشی شده که بی شک بر حفاظت آن تاثیر به سزایی دارد ، در ادامه امور حفاظتی با همکاری یک گروه از باستان شناسان و کارشناسان ایتالیایی نقوش برجسته این محور تاریخی لیزر اسکن شده و برنامه حفاظتی و مرمت آن نیز تعریف و تدوین گردیده است ، چنین اقداماتی برای دفاع از پرونده ثبت منظر باستان شناسی ساسانی فارس ضروری است ، چرا که استان میزبان کارشناسان و بازرسین سازمان یونسکو برای ارزیابی محور است . طبق برنامه ریزی صورت گرفته بازرسین یونسکو به شیراز می آیند و برنامه ارزیابی آنها در این محور یک هفته به طور می انجامد . امیدواریم این پرونده بدون هیچ گونه مشکل در فهرست جهانی به ثبت برسد . وی در ادامه گفتگو می گوید : ثبت جهانی این محور تاریخی فارس برند گردشگری استان محسوب می شود و تاثیر به سزایی در توسعه و رونق اقتصادی و گردشگری استان خواهد داشت . به گفته این مسئول از میان تمام مناطق کشور ، منطقه فارس بیشترین حجم آثار باستانی دوره ساسانی را در خود جای داده و به حداقل ترین تخمین می توان گفت بیش از سه هزار اثر دوره ساسانی در استان فارس وجود دارد .
در شرح وظایفی که برای سازمان ملی یونسکو به آنها اشاره شد بخشی نیز معطوف به حفظ آثار باستانی در دنیا بود که اکثر کشورهای عضو با تشکیل پرونده های لازم و ارائه آن به کمیسیون یونسکو اثر باستانی را در شمار آثار جهانی ثبت و برای حفظ و نگهداری آن به کمک کارشناس سازمان یونسکو برنامه ریزی کرده و جذب اعتبار می کنند . این اقدام نیز می تواند از محاسن همکاری های دول با سازمان ملی یونسکو تلقی شود.
پژمان ضیاییان
منتشر شده در تاریخ 1396.12.23 در روزنامه خبر جنوب