انقلاب فرهنگی - 22
اهداف / سیاست ها و راهبردها / شورای تخصصی / اعضای شورای تخصصی / دبیرخانه / کمیسیون های تخصصی و الزامات مربوط به آن پرداخته شده است . درخصوص اهداف ، سیاست ها و راهبردها مطالبی عرضه شد . در سطور بعد به دیگر ساختارهای این مجموعه فرهنگی می پردازم.
در منشور مصوب سال 1388 برای این تشکیلات اعضایی پیش بینی و اعلام شده است که عبارتند از : دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ، وزیر آموزش و پرورش ، وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، رییس نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری ، نماینده شورای عالی حوزه های علمیه ، رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، رییس سازمان تبلیغات اسلامی ، رییس دفتر تبلیغات اسلامی ، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه ، نماینده رییس سازمان صدا و سیما ، نماینده کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ، سه نفر از صاحب نظران موسسات آموزشی ، پژوهشی و تبلیغی ، ترویجی قرآنی مردمی با تصویب شورای تخصصی . آخرین اطلاعات منتشره از اعضای این شورا نشان می دهد که دکتر محمدرضا مخبر دزفولی ، حجت الاسلام والمسلمین حمید محمدی ، دکتر علی اصغر فانی ، دکتر محمد فرهادی ، دکتر علی جنتی ، دکتر سید حسن قاضی زاده هاشمی ، دکتر محمود گودرزی ، حجت الاسلام والمسلمین هادی حسین خانی ، حجت الاسلام والمسلمین سید مهدی خاموشی ، حجت الاسلام والمسلمین احمد واعظی ، حجت الاسلام والمسلمین علی محمدی سیرت ، دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان ، حجت الاسلام والمسلمین سید رمضان موسوی مقدم ، حجت الاسلام والمسلمین محمد محمدیان ، حجت الاسلام والمسلمین سعید بهمنی ، سید علی محمد سر سرابی ، دکتر سورنا ستاری ، حجت الاسلام والمسلمین میرقسمت موسوی در این شورا عضویت دارند .
یکی از پژوهشگرانی که در موضوع برنامه های شورای توسعه فرهنگ قرآنی ورود پیدا کرده است در مقاله ای می نویسد : «شورای توسعه فرهنگ قرآنی ، شورایی متشکل از مدیران عالی دستگاه های فرهنگی دولتی و عمومی و صاحب نظران بخش مردمی قرآنی است . کمیسیون های سه گانه و کارگروه های علمی شورا نیز ترکیبی از همین سه بخش خواهد بود . این ترکیب علاوه بر رسمیت بخشیدن به فعالیت های بخش های مختلف ، زمینه های لازم برای جلب مشارکت بخش های فعال در حوزه های قرآنی را در فرآیند تدوین و تصویب مصوبات شورا و کمیسیون ها فراهم می آورد .»
این دیدگاه معطوف به ماده هفت منشور می شود که گفته است : کمیسیون تخصصی با توجه به ماهیت قابل تفکیک فعالیت های قرآنی در حوزه های آموزش عمومی ، آموزش عالی ، پژوهش و تبلیغ و ترویج قرآنی و به منظور ایجاد هماهنگی بین دستگاه های مرتبط با هر حوزه ، کمیسیون سه گانه تخصصی ، زیر نظر شورای تخصصی توسعه فرهنگ قرآنی و با عناوین ذیل تشکیل می شود . 1- کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن ، 2- کمیسیون توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی ، 3- کمیسیون توسعه فعالیت های تبلیغی ، ترویجی قرآن».
اینکه در هر کمیسیون چه نهادها و سازمان هایی عضویت دارند نیز قابل توجه است . ریاست کمیسیون پژوهش و آموزش عالی بر عهده وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری است و معاون وزیر بهداشت ، درمان آموزش پزشکی / نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی / نماینده نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری / نماینده مرکز مدیریت حوزه علمیه قم / نماینده مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران / نماینده دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم / رییس سازمان اوقاف و امور خیریه / رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی ، رییس سازمان صدا و سیما / رییس جهاد دانشگاهی / نماینده دانشگاه آزاد اسلامی / نماینده سازمان بسیج اساتید / نماینده سازمان بسیج دانشجویی و صاحب نظر منتخب موسسات مردمی ، آموزشی و پژوهشی و قرآنی در این کمیسیون عضویت دارند . این ساختار اداری و نفراتی ، تقریباً در دو کمیسیون دیگر نیز حضور دارند با این تغییر که در کمیسیون توسعه آموزش عمومی قرآن ، مسئولیت و ریاست در اختیار وزارت آموزش و پرورش و شخص وزیر آموزش و پرورش است و در کمیسیون فعالیت های تبلیغی و ترویجی قرآن ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر این وزارتخانه به عنوان رییس کمیسیون انجام وظیفه می نمایند .
روند کار شورای تخصصی بدین قرار است که ، مسایل و طرح های مورد نظر ابتدا در کمیسیون های تخصصی مطالعه و بررسی شده و پس از تعیین اولویت ، در جلسات شورای تخصصی مورد بحث و تبادل نظر قرار می گیرد . مصوبات شورای تخصصی با امضای رییس شورا جهت اجرا به دستگاه های ذیربط ابلاغ می شود . در موارد مورد نیاز ، مصوبات و تصمیمات شورای تخصصی برای تصویب نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می شود تا از آن طریق مراحل ابلاغ را طی کند .
در سطور قبل اشاره به مقاله ای از یک پژوهشگر داشتم . ایشان در بررسی های خود نسبت به شورای توسعه فرهنگ قرآنی می نویسند «استقرار این شورا در مجموعه شورای عالی انقلاب فرهنگی تامین کننده مشروعیت و در عین حال مقبولیت فعالیت این شورا خواهد بود . ارتباط مستقیم شورا با رهبری نظام و حوزه های علمیه ، عضویت مدیران اصلی نظام و دستگاه های فرهنگی کشور در شورای عالی و جایگاه این شورا در تعامل با مجلس شورای اسلامی و هیات دولت ، پشتوانه های حقوقی و در عین حال معنوی لازم را برای به رسمیت شناخته شدن و نفوذ تصمیمات شورا در بدنه دستگاه ها و مجموعه فعالان قرآنی کشور فراهم می آورد . ضمن آنکه تشکیلات شورای عالی انقلاب فرهنگی از ثبات نسبی برخوردار بوده و تحولات مدیریتی قوای سه گانه تاثیر کمتری در آن دارد . لذا شورای توسعه فرهنگ قرآنی می تواند به عنوان یک جایگاه راهبردی با ثبات ، کلیت امور قرآنی کشور را مدیریت و به وظایف خود اقدام کند . علاوه بر اینکه بر اساس ماده نهم منشور ، مصوبات شورا برای همه نهادهای دولتی ، عمومی و مردمی لازم الاجرا است . در مدل ساختاری شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون های وابسته به نوعی تقسیم کار ملی در حوزه قرآنی صورت گرفته است و این امر نقش موثری در اثر بخشی فعالیت ها دارد . »
کلیاتی درباره شورای توسعه فرهنگ قرآنی تنظیم و عرضه شد . در شماره آینده سلسله مقالات انقلاب فرهنگی به یکی دیگر از دستاوردهای فرهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهم پرداخت.
پژمان ضیائیان
منتشر شده در روزنامه خبر جنوب 1394.10.10