اشاره شد که شورای اسلامی شدن دانشگاه ها و مراکز آموزشی ، دارای دو گروه عضو (حقیقی و حقوقی) هستند . ترکیب اعضای حقوقی شامل : وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری / وزیر آموزش و پرورش / رییس دانشگاه آزاد اسلامی / رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها / رییس سازمان تبلیغات اسلامی / وزیر بهداشت

، درمان و آموزش پزشکی / دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی / رییس جهاد دانشگاهی و رییس شورای فرهنگی و اجتماعی زنان ، است . این ترکیب حقوقی در دو دوره متشکله ثابت مانده است . افراد حقیقی دوره اول شورا (سال های 74-84) آقایان دکتر غلامعلی حداد عادل ، محمدحسن حاجی علیمحمدی ، دکتر مهدی گلشنی و حضرت آیت الله محمدتقی مصباح یزدی بودند که در دور دوم شورا (سال 84 تاکنون) آقایان دکتر محمدعلی کی نژاد ، دکتر حسین کچوییان ، استاد حسن رحیم پور ازغدی و حضرت حجت الاسلام والمسلمین محسن قمی جایگزین افراد حقیقی شورای اول شده اند . در جلسات شورا معمولاً نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی و کارشناسان خبره در موضوعات جلسه حضور به هم می رسانند . دبیر این شورا در حال حاضر آقای روح الله شاطری است و ریاست شورا معمولاً به صورت انتخابی از بین اعضا تعیین می شود.

اصولی که این شورا تلاش بر حاکمیت آن در دانشگاه ها دارد در دو بخش اصول عمومی و اصول اختصاصی بیان شده است . اصول عمومی را ، در چهاربند آورده اند که مشتمل است بر : اهتمام به علم و دانش و اعتقاد به تاثیر بنیادی و قطعی آن در اداره صحیح جامعه و تامین رفاه و سعادت مردم و رشد توسعه متوازن / اهمیت داشتن فکر و اندیشه و وجود آزادی برای تحقق و نقد و بررسی آراء و نظریات گوناگون / داشتن آگاهی از مسایل و مباحث فکری و اجتماعی در عرضه سیاسی جامعه و مشارکت درصحنه زندگی اجتماعی و ایفای نقش در آن / شناخت سنت ها و مفاهیم اخلاقی ، ارزشی و فرهنگی جامعه .

علاوه بر اهتمام به اصول عمومی دانشگاه ها ، دانشگاه اسلامی به اعتبار اسلامی بودن خود ویژگی هایی دارد که به ترتیب اهمیت و اولویت چنین خواهد بود : دانشگاه اسلامی ، دانشگاهی است که در آن : بینش توحیدی بر تمامی شئون دانشگاه و تفکر و اندیشه دانشگاهیان حاکمیت دارد و علم آموزی به منزله یک عبارت در جهت ایجاد و تقویت این نگرش ایفای نقش می کند . دانشگاه اسلامی دانشگاهی است که در آن : محیطی سرشار از معنویت و مکارم اخلاق به منظور رشد و تعالی فردی و تربیت صحیح و تزکیه و تعلیم نفوس ایجاد می شود و حیات و شخصیت معنوی و اخلاقی افراد اعتلا می یابد / دانشگاه اسلامی ، دانشگاهی است که در آن : افراد در پرتو معارف اسلامی با احساس تعهد و مسئولیت نسبت به رشد و تعالی جامعه و تحقق اهداف و ارزشهای اسلامی در فعالیت های اجتماعی مشارکت می جویند.
زمانی که این شورا در دور اول کار خود را آغاز کرد ، ضمن بازنگری سیاست های راهبردیِ مولفه هایِ شش گانه سند دانشگاه اسلامی ، به اولویت بندی و متعاقباً عملیاتی سازی و برنامه ریزی در ذیل راهبردها در دو مرحله پرداخته است . در مرحله اول ، سیاست های راهبردی سه مولفه (استاد – دانشجو – متون و برنامه ریزی درسی) در دستور جلسات شورا قرار گرفت و با تشکیل گروه های علمی ، مشورتی و کمیته های کارشناسی ضمن بازنگری راهبردها ، اقدام به تدوین طرح ها و برنامه های عملیاتی نموده و متعاقباً به شورای عالی انقلاب فرهنگی جهت طرح و تصمیم ارجاع گردیده است . به عنوان نمونه برای عملیاتی شدن راهبردهای مولفه استاد مصوباتی چون : تشکیل هیات عالی برای جذب هیات علمی دانشگاه ها و همچنین طرح دانش افزایی و توانمند سازی اعضای هیات علمی دانشگاه ها و... تصویب گردیده و در مولفه دانشجو مصوباتی چون : بازنگری و اصلاح آیین نامه کانون های فرهنگی و شوراهای صنفی و انجمن های علمی دانشجویی و آیین نامه بسیج دانشجویی و... مورد تصویب قرار گرفته و در مولفه متون و برنامه ریزی درسی ، تشکیل کمیته ارتقاء علوم انسانی و تشکیل کمیته های هماهنگی آموزش های دینی مورد تصویب و ابلاغ و اجرا قرار گرفته است . در مرحله دوم که از سال 1388 شروع گردیده ، ادامه فرایند بازنگری و عملیاتی نمودن سه مولفه باقیمانده سند دانشگاه اسلامی (نظام برنامه ریزی فرهنگی – نظام برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی – مدیریت) در دستور کار شورا قرار گرفته است و جهت انجام کار کارشناسی و تهیه پیش نویس عملیاتی شدن راهبردها به وزارتخانه های علوم ، بهداشت و آموزش و پرورش ارائه گردیده است .

ضرورت ایجاد شفافیت و اجماع بر سر مفهوم اسلامی شدن دانشگاه ها میان مسئولان و صاحب نظران / گسترش ارتباط فکری ، آموزشی و فرهنگی دانشگاه و حوزه علمیه / تقویت روحیه و رویکرد علمی ، انتقادی اساتید و دانشجویان در مواجهه با علوم انسانی / تنظیم شبکه مشارکت علمی و فرهنگی دانشگاهیان در مدیریت فرایند اسلامی شدن / ترویج و فرهنگ سازی مفهوم دانشگاه اسلامی و تامین زمینه اجرای فراگیر آن در ابعاد علمی و فرهنگی دانشگاه ، از جمله نقطه نظرها و پیشنهادات مطروحه از سوی اندیشمندان و صاحب نظران در فرآیند مفهوم شناسی و سیاست گذاری و فرهنگ سازی دانشگاه اسلامی است که به دبیرخانه شورای اسلامی شدن دانشگاه ها ، انعکاس یافته است .

کلیتی که می توانست خواننده ارجمند را در فضای اندیشه و برنامه شورای اسلامی شدن دانشگاه ها قرار دهد ، قلمی شد . اینک که شماره بیست و چهارم این سلسله مقالات را ملاحظه می فرمایند ، مناسب آن دیدم گریزی کوتاه و گذرا به شالوده اصلی این نوشتار که همانا شورای عالی انقلاب فرهنگی است ، صورت پذیرفته و اشاره ای به یکی از اخبار و تصمیمات این شورا داشته باشم . جلسه شماره 770 شورای عالی انقلاب فرهنگی که در آبان ماه به ریاست دکتر روحانی برگزار شد ، با ارائه نکاتی پیرامون سه واقعه مهم روز 13 آبان کار خود را آغاز کرد . دبیر شورا در مورد مذاکرت این جلسه به رسانه ها گفته است : چون مناسبت های تقویمی باید در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب گردد ، در این جلسه موارد پیشنهادی شورای فرهنگ عمومی برای اضافه شدن به مناسبت های تقویمی تصویب شد که روز ملی جمعیت در روز سی اردیبهشت و روز دوازدهم تیرماه به عنوان روز افشای حقوق بشر آمریکایی از مهمترین آن بود . دکتر مخبر دزفولی همچنین از پیشنهاد وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در معرفی سه عضو حقیقی شورای فرهنگ عمومی و تصویب آن در شورای عالی خبر داد .

بر اساس این مصوبه ، آقایان دکتر عماد افروغ ، دکتر سید عباس صالحی و دکتر محمدرضا جوادی یگانه به عنوان اعضای حقیقی شورای فرهنگ عمومی برگزیده شدند ، در همین جلسه موضوع بنیاد سعدی و زبان فارسی در خارج از کشور و نیز ماده واحده ای در زمینه فعالیت آموزشگاه های آزاد توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت آموزش و پرورش آماده شده که بخشی از آن مورد بحث قرار گرفت و ادامه مذاکرات به جلسه آتی واگذار شد . انتخاب حضرت حجت الاسلام والمسلمین محمد عراقی به عنوان نماینده شورای عالی انقلاب فرهنگی در شورای فرهنگ عمومی از دیگر مصوبات جلسه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بود.

پژمان ضیاییان

منتشر شده در روزنامه خبر جنوب  1394.11.26

بازگشت