بررسی های کارشناسانه شورای عالی فرهنگ عمومی با توجه به ماموریت های ویژه آن در مباحث علمی و دانشگاهی همپای طول فعالیت این شورا دارای عمر است. نگرش به نیازهای متناسب با زمانه و تاریخ و نیز نیازهای جامعه خروجی های مناسبی را به وجود آورده است

، که از جمله آن می توان به تحصیلات و دوره های موسوم به آموزش های علمی و کاربردی اشاره کرد . شورای مشترک کمیسیون های شورای عالی انقلاب فرهنگی که ماموریت تدوین آیین نامه آموزش های علمی و کاربردی را بر عهده داشت در آبان ماه سال هفتاد و سه ، به این مهم نایل آمد و آیین نامه ای را در پانزده ماده و سه تبصره به تصویب رسانید و به شورای بالادستی ارائه کرد . شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در دی ماه همان سال مهر تایید بر این آیین نامه زده و آن را ابلاغ و کلیه آیین نامه های مشابه و مغایر با آن را ملغی اعلام کرد . پرسش اولیه این است که این آموزش ها ، چگونه آموزش هایی است و با چه اهدافی تعریف شده است . پاسخ این سوال در ماده یک آیین نامه ذکر شده که می گوید : آموزش های علمی ، کاربردی ، آموزش هایی است که با هدف ارتقاء و انتقال دانش کار ، ایجاد مهارت ها ، افزایش بهره وری ، به هنگام کردن و ارتقای معلومات و تجارب و انتقال شاغلان ، رشد استعدادهای بارز و به فعلیت درآوردن استعدادهای نهفته برای تصدی مشاغل و حرف گوناگون انجام می شود تا توانایی افراد را برای انجام دادن کاری که به آنها محول می شود به سطح مطلوب برساند .

در تبصره ذیل همین ماده اضافه می کند ، آموزش های علمی – کاربردی موضوع این آیین نامه اعم است از آموزش هایی که با هدف مندرج در ماده یک که به نام آموزش های فنی حرفه ای خارج از نظام آموزش رسمی کشور عموماً به صورت دوره های کوتاه مدت به اجرا در می آید و و آموزش هایی که در قالب نظام آموزش رسمی کشور در یکی از مقاطع سلسله مرابت آموزشی (آموزش متوسطه و آموزش عالی) اجرا و به دریافت مدرک تحصیلی منجر می شود . در ماده دو با توضیح بیشتر می گوید : این آیین نامه ناظر به کلیه سطوح آموزش های علمی – کاربردی و پژوهش های وابسته به آن در بخش های تولیدی و خدماتی است و در ماده سه ادامه می دهد : اصول برنامه ریزی آموزش های علمی – کاربردی و هدایت پژوهش های وابسته به آن عبارت است از : الف / به کار بردن نظریه های علمی و مکتسبات فنی در جهت رشد توانایی های علمی – ب/ برقراری پیوند و هماهنگی میان آموزش و پژوهش کاربردی و نیازهای شغلی . ج/ انعطاف پذیر کردن برنامه های آموزشی و پژوهشی کاربردی به تناسب تحولات علوم و فنون . د/ آماده سازی و تربیت تدریجی و مستمر افراد برای اشتغال آن ها در حیطه شغلی خاص یا طیفی از مشاغل همگون . ه/ طراحی این آموزش ها به نحوی که فارغ التحصیلان هر یک از مراحل یا مقاطع مختلف ، دارای کارآیی لازم برای اشتغال باشند و امکان بازگشت به آموزش یا ادامه آن برای آنها فراهم باشد . و/ کارآموزی و کسب مهارت های شغلی با برنامه ریزی هماهنگ . ز/ توجه به تناسب و هماهنگی بین دانش و مهارت در هر دوره و در هر سطح و پیوستگی و انسجام بین مقاطع در دوره های مختلف. ح/ قرار گرفتن آموزش های کاربردی به عنوان یکی از شروط اصلی ارتقای شغلی در مشاغل تخصصی و به تناسب آن متحول کردن نظام اشتغال و دستمزد . آموزش ها و پژوهش های علمی – کاربردی در کلیه سطوح و مقاطع تحصیلی و مهارتی ، اجرا می شود و تا بلندترین سطوح تخصصی حسب نیاز ادامه می یابد .

سازمان تشکیلاتی یا ارکان این ساختار عبارتند از 1/ شورای عالی آموزش های علمی – کابردی .2/ دبیر کل شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی. 3/ شورای برنامه ریزی آموزش های علمی – کاربردی. 4/ شورای هماهنگی آموزش های علمی – کاربردی . 5/ دانشگاه جامع علمی کاربردی.
شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی پس از شورای عالی انقلاب فرهنگی عالی ترین مرجع تصمیم گیری در این آموزش ها است و بر طبق ضوابطی که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد ، انجام وظیفه می نماید و ریاست عالیه آن با رییس جمهوری می باشد و اعضای آن از اشخاص حقوقی به شرحی که خواهد آمد تشکیل می شود : معاون اول رییس جمهور / دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور ، وزرای فرهنگی و ارشاد اسلامی ، علوم / آموزش و پرورش / بهداشت / کار و امور اجتماعی ، کشاورزی / صنعت و معدن / نیرو / نفت / ارتباطات / رییس دانشگاه آزاد اسلامی / دبیر کل شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی / رییس دانشگاه جامع علمی کاربردی / سه نفر از صاحب نظرات آموزش های فنی و حرفه ای که حداقل یکی از آنان از میان بانوان انتخاب می شوند . لازم به اشاره است ، دبیر کل شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی از میان صاحب نظران در آموزش های کاربردی به پیشنهاد رییس شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی ، انتخاب و حکم او از طرف رییس شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی صادر می شود وظایف او عبارت است از : دبیری جلسات شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی ، ریاست شورای هماهنگی و مسئولیت دبیرخانه شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی .

وظایف شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی عبارت است از : الف/ تصویب اساسنامه آموزش های علمی – کاربردی در چهارچوب نظام آموزش کشور ، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی – ب/ پیشنهاد تغییر آیین نامه ها . ج/ تصویب سیاست های توسعه ، تقویت و بالا بردن منزلت های اجتماعی آموزش ها . د/ تصویب شیوه سرمایه گذاری و میزان مشارکت بخش های مختلف برای توسعه این آموزش ها و نحوه تامین اعتبارات ، چگونگی توزیع منابع و سرمایه ها . ه/ تصویب طرح ها و سیاست های تربیت و تامین اعضای هیات علمی ، تخصصی و متخصصان مورد نیاز . و/ تصویب آیین نامه داخلی شورای عالی

دبیرخانه شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی در وزارت علوم و تحقیقات تشکیل شده است . بودجه ، اعتبارات طرح ها ، برنامه ها ، هزینه های اداری و سرمایه ای را برای انجام دادن وظایف و نیل به اهداف شورای عالی را همه ساله دبیر کل تهیه می کند که پس از تصویب در شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی در ردیف جداگانه ای ذیل ردیف وزارت علوم به نام دبیرخانه شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی در لایحه بودجه کل کشور پیش بینی و منظور می شود.
در سطور قبل اشاره شد که یکی از ارکان شورای عالی آموزش های علمی – کاربردی ، دانشگاه جامع علمی و کاربردی است ، این دانشگاه که در ابتدا به نام دانشگاه جامع تکنولوژی خوانده می شد مسئولیت اصلی انتقال اهداف و طرح های شورای عالی به دانشجویان خود دارد . در شماره بعدی این مجموعه مقالات اطلاعات جامعتری درباره دانشگاه علمی – کاربردی ارائه خواهم کرد.

پژمان ضیاییان

منتشر شده در روزنامه خبر جنوب 1395.2.12

بازگشت